دانشیار گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران ، F_shahabizadeh@yahoo.com
چکیده: (2725 مشاهده)
مقدمه: با توجه به شیوع افسردگی در دیابت و اهمیت خود ارجاعی‌های منفی (نگرانی و نشخوار فکری) در شدت افسردگی، این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد توأم با و بدون شفقت‌ورزی بر نگرانی، نشخوار خشم و خودانتقادگری در بیماران دیابتی افسرده غیر بالینی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی دارای دو گروه مداخله (گروه اول؛ درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بدون مداخله شفقت‌ورزی و گروه دوم؛ درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد توأم با شفقت‌ورزی) و یک گروه کنترل با پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری را کلیه بیماران دیابتی افسرده غیر بالینی در مراکز بهزیستی شهر مشهد در سه‌ماهه بهار 1399 تشکیل داد که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، 33 نفر انتخاب و سپس تقسیم بیماران به سه گروه و گماردن مداخلات به صورت تصادفی سازی ساده (توالی و پنهان سازی تخصیص تصادفی) صورت گرفت. داده‌ها با پرسشنامه نشخوار خشم Sukhodolsky, Golub & Cromwell، نشخوار خودانتقادگری Smart, Peters, & Baer و نگرانی Pennsylvania جمع‌آوری و با تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر در نرم‌افزار SPSS نسخه 25 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد در هر دو گروه مداخله، نمرات کسب‌شده نگرانی، نشخوار خشم و خودانتقادگری در دوره پس‌آزمون نسبت به پیش‌آزمون کاهش یافت (001/0P<) و این تأثیر در طول زمان (پس تست و پیگیری) پایدار بوده است (05/0P>). نتیجه‌گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به تنهایی به عنوان یک مداخله مؤثر، می‌تواند در مراکز درمانی در جهت کاهش پردازش‌های خود ارجاعی منفی (نگرانی و نشخوار) بیماران دیابتی با آسیب‌پذیری افسردگی به کار برده شود.
