2 Journal of Nursing Education
آموزش پرستاری
3 JNE
Medical Sciences
http://jne.ir
1
admin
2322-3812
2322-4428
8
10.22034/jne
14
8888
13
fa
jalali
1392
5
1
gregorian
2013
8
1
2
2
online
1
fulltext
fa
تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر تداوم رفتار شیردهی
Effect of the educational intervention based on the health belief model on the continuation of breastfeeding behavior
تخصصي
Special
پژوهشی-کمی
Quantitative-Research
مقدمه: تغذیه با شیر مادر به لحاظ فواید فیزیولوژیکی و روانی برای مادر و کودک بهترین غذای شیرخوار شناخته شده است. با عنایت به این موضوع که مطالعات محدودی در زمینه بهکارگیری مدل اعتقاد بهداشتی در تداوم رفتار شیردهی انجام شده است، این مطالعه با هدف سنجش تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر تداوم رفتار شیردهی در مادران باردار سه ماهه سوم مراجعهکننده به مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391 طراحی و اجرا گردید.
روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با مداخله آموزشی از نوع قبل و بعد برروی 266 زن باردار بود که نمونهها به صورت تخصیص تصادفی به دو گروه 133 نفره مداخله و مقایسه تقسیم شدند. سپس در طی سه مرحله (قبل از مداخله، بلافاصله بعد از مداخله و سه ماه بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه دو بخشی اطلاعات دموگرافیک و ابزار سنجش رفتار شیردهی براساس سازههای تئوری اعتقاد بهداشتی شامل سازههای حساسیت درک شده (8 سؤال)، شدت درک شده (6 سؤال)، منافع درک شده (10 سؤال)، موانع درک شده (13 سؤال)، راهنما برای عمل (5 سؤال)، خودکارآمدی (6 سؤال)، رفتار شیردهی (7 سؤال) بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS v.11.5 و بهکارگیری آزمون اندازهگیریهای تکراری، تیتست مستقل انجام گرفت. سطح معناداری در این مطالعه 05/0 در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که اختلاف آماری معناداری در مرحله پسآزمون اول (بلافاصله بعد از زایمان) بین دو گروه مداخله و مقایسه از نظر سازههای حساسیت درک شده (001/0p<)، شدت درک شده (004/0=p) و موانع درک شده (002/0=p) و راهنما برای عمل (02/0=p) وجود داشت. در مرحله پسآزمون دوم (3 ماه بعد از زایمان) ارتباط آماری معناداری بین دو گروه مداخله و مقایسه از نظر سازههای منافع درک شده (04/0=p)، موانع درک شده (002/0=p)، راهنما برای عمل (001/0p<) و رفتار شیردهی (02/0=p) مشاهده شد. نتایج تحلیل سازههای مدل اعتقاد بهداشتی با استفاده از الگوی تحلیل آزمون اندازهگیریهای تکراری در گروه مداخله نشان داد که میزان تمام سازههای مدل اعتقاد بهداشتی قبل و پس از مداخله آموزشی از لحاظ آماری معنادار بود (001/0p<).
نتیجهگیری: نتایج مطالعه نشان داد مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در تداوم رفتار شیردهی میتواند مؤثر باشد. در این راستا، رفع نواقص موجود در زمینه سیاستگزاری سلامت از طریق افزایش آموزش عمومی به صورت راهنما برای عمل در راستای فرآیند شیردهی و برنامهریزی تغذیهای با شیر مادر و برنامههای پایش آن، جلب توجه عموم به خطمشیها و برنامههای تغذیه با شیر مادر، برگزاری کلاسهای آموزشی مبتنی بر موانع و فواید تغذیه با شیر مادر میتواند در بهبود ترویج تغذیه انحصاری با شیر مادر مؤثر واقع گردد.
Introduction: Breastfeeding is featured with well-known physiological and psychological benefits for both the mother and infant. Since a few studies have been conducted on the application of the health belief model in the continuation of breastfeeding behavior, this study was conducted. The aim of this study was to assess the effect of educational interventions implemented based on the health belief model on the continuation of breastfeeding in pregnant women in the third trimester of pregnancy.
Method: This quasi-experimental study using a before and after design was conducted with 266 women chosen using random sampling method. The women were assigned randomly and equally to intervention and control groups. Te participants were observed at three stages (before, immediately after and 3 months after delivery). A multi-dimensional questionnaire was prepared based on theoretical structures of the health belief model to collect data. Data analysis was carried out using descriptive and inferential statistics.
Results: A significant difference was reported at the first post-test stage between the women in the intervention and control group concerning perceived susceptibility (P<0.001), perceive severity (P=0.004), perceived barrier (P=0.002), and cues to action (P=0.002). There were significant differences between the groups in perceived benefit (P=0.04), perceived barrier (P=0.002), and cues to action (P<0.001), breastfeeding behavior (P=0.02) at the second post-test stage. The results of the analysis of the health belief model components using the repeated measurement test in the intervention group showed that the average score of all health belief models components before and after the intervention were significant statistically (P<0.001).
Conclusion: The intervention program based on the model was helpful in the continuation of breastfeeding behaviors. Removal of the present shortcomings in terms of health policies, planning for breastfeeding, focusing on public’s attention to breastfeeding campaigns, and educational programs can promote exclusive breast feeding in the society.
مدل اعتقاد بهداشتی، مراکز بهداشتی درمانی، مداخله آموزشی، رفتار شیردهی
health belief model, health clinics, educational intervention, breastfeeding behavior
39
47
http://jne.ir/browse.php?a_code=A-10-31-2&slc_lang=fa&sid=1
A
Tol
آذر
طل
10031947532846001103
10031947532846001103
No
F
Majlesi
فرشته
مجلسی
dr_f_majlessi@yahoo.com
10031947532846001104
10031947532846001104
Yes
D
Shojaeizadeh
داود
شجاعی زاده
10031947532846001105
10031947532846001105
No
S
Esmaelee Shahmirzadi
سیما
اسماعیلی شهمیرزادی
10031947532846001106
10031947532846001106
No
M
Mahmoudi Majdabadi5
محمود
محمودی مجدابادی
10031947532846001107
10031947532846001107
No
M
Moradian6
منور
مرادیان
10031947532846001108
10031947532846001108
No