مقدمه: امروزه بهبود سبک زندگی و ارتقای سلامت یک نیاز اساسی برای جامعه بشری است. پژوهش حاضر باهدف تعیین تأثیر برنامه آموزش ارتقای سلامت بر سبک زندگی نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور انجام‌ شد.

روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی تک گروهی از نوع قبل و بعد می‌باشد که بر روی 34 نفر از نوجوانان مبتلا به تالاسمی تحت درمان در بیمارستان طالقانی گنبدکاووس انجام‌ شد. مداخله آموزشی در قالب یک برنامه ارتقای سلامت در ابعاد تغذیه، فعالیت فیزیکی و مدیریت استرس در پنج مرحله طراحی و در شش جلسه آموزشی 60 دقیقه‌ای، در طی 3 هفته در دو گروه آموزشی 17 نفری با هدف ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی نوجوانان اجرا شد. سبک زندگی نوجوانان در ابعاد تغذیه، فعالیت فیزیکی و مدیریت استرس در سه مرحله‌ی قبل از آموزش، بلافاصله و یک ماه پس از مداخله آموزشی با استفاده از پرسشنامه استاندارد رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت (HPLP II) مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 17 و آزمون اندازه‌گیری‌های مکرر انجام شد.

یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار نمرات حاصل از بررسی سبک زندگی نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور در سه زمان قبل از آموزش، بلافاصله و یک ماه بعد از مداخله آموزشی به ترتیب 89/2 ± 17/34، 4/3 ± 79/38 و 5/3 ±7/77 بود. آزمون اندازه‌گیری‌های مکرر اختلاف معنی‌دار را نشان داد (01/0p<). بدین ترتیب فرضیه پژوهش تحت عنوان "برنامه آموزش ارتقای سلامت در ابعاد تغذیه، فعالیت فیزیکی و مدیریت استرس بر سبک زندگی نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور تأثیرگذار است" تایید شد.

نتیجه‌گیری: تدوین و اجرای برنامه‌های آموزش ارتقای سلامت برای نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور می‌تواند موجب بهبود رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و درنتیجه سبک زندگی آنان در ابعاد گوناگون گردد. بنابراین توصیه می‌شود برنامه آموزش ارتقای سلامت به‌عنوان یک بخش مهم از برنامه‌های مراقبتی این بیماران در نظر گرفته شود تا بیماران فعالانه در امر مراقبت از خویش شرکت کرده و در زندگی روزانه به خودکارآمدی دست یابند.