مقدمه: همدلی و هوش معنوی و مسئولیت پذیری اجتماعی از عوامل تاثیر گذار در ارتقای کیفیت خدمات پرستاری است و می­توانند نقش اساسی در رعایت حقوق­ بیماران داشته باشند. هدف این مطالعه تعیین رابطه همدلی و هوش معنوی با نگرش پرستاران نسبت به رعایت حقوق بیماران با میانجگری مسئولیت پذیری اجتماعی می­باشد.

روش­کار: روش مطالعه، توصیفی- مقطعی مبتنی بر مدل ساختاریابی (Structural Model) بود.  نمونه آماری 300 نفر از پرستاران علوم پزشکی استان آذربایجان غربی بودند که در سال 1395، به روش نمونه­گیری خوشه‏ای چند مرحله‏ای انتخاب شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از پرسش­نامه­های همدلی جفرسون، مسئولیت پذیری اجتماعی سالکوسکیس، هوش معنوی کینگ و مقیاس حقوق بیماران هوشمند و همکاران استفاده شد. داده های به دست آمده از  طریق آزمون­های آماری توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار)،  ضریب همبستگی پیرسون و بوت استراپ Bootstrap  و با استفاده از نرم­افزار های آماری  Spss -22 و  Amos-22 تجزیه و تحلیل شدند.

     یافته ­ها: یافته­ها نشان داد که اثر مستقیم متغیر همدلی (05/0=r  و 04/0=P)، هوش معنوی (19/0- =r  و 01/0=P) و مسئولیت پذیری اجتماعی (62/0=r  و 001/0=P) بر  نگرش پرستاران نسبت به رعایت حقوق بیماران معنادار هست. اثر غیر مستقیم همدلی (05/0)  و هوش معنوی (03/0) با میانجی گری مسئولیت پذیری اجتماعی معنادار است. در مجموع 40 درصد از واریانس متغیر نگرش به رعایت حقوق بیماران در پرستاران از طریق مدل پژوهش تبیین می­شود.

نتیجه­گیری: با توجه به یافته های این مطالعه به نظر می رسد با افزایش همدلی، هوش معنوی و مسئولیت پذیری اجتماعی پرستاران می توان نگرش­ پرستاران نسبت به رعایت حقوق ­بیماران را تقویت کرد. لذا برای رعایت حقوق بیماران، توصیه می‌شود که اقدامات لازم در خصوص آموزش همدلی، هوش معنوی و مسئولیت پذیری اجتماعی در بین  پرستاران، انجام گردد.